Sunday 22 January 2017

## जलिकट्टू ##

       सहज या भागात आलोच तर प्रमोदची भेट घ्यावी म्हणून त्याच्या घरात डोकावलो. " मिश्राजी है क्या ?" म्हणत घरात प्रवेश केला.
        नवरा बायकोचे भांडण सुरु होते. तो तिला बोलत होता. ती उलट उत्तरे देत होती. आल्या पावली परतायचे म्हणून मी वळलो तोच माझ्या कानावर पडले," आप हमेशा मुझे जलिकट्टू सुनाते हो।"
        माझ्यावर नजर जाताच दोघांचाही सूर जरा निवळला.
" जलिकट्टू नही पगली...वह तो सांडों का खेल है। तुम्हे जलीकटी सुनाता हूँ...ऐसा कहना था।"
        " देखा भाईसाहब, खुद ही कुबूल कर रहे है कि ये मुझे हमेशा जलीकटी सुनाते है।"

       प्रमोद मिश्राचा चेहरा पाहण्यासारखा झाला होता. त्याच्या खांद्यावर हात ठेवत मी म्हणालो, " बीवी को नीचा दिखाना मुश्किल ही नही, नामुमकिन है।"

                                           ## सुरेश इंगोले ##

Wednesday 11 January 2017

जीवन खूप सुंदर आहे.
 
          जीवनाकडे बघण्याचा प्रत्येकाचा दृष्टीकोन भिन्न असू शकतो. एखाद्या प्रसंगाकडे आपण कोणत्या दृष्टीने बघतो त्यावर ते अवलंबून असते.

          काल नागपूरला मित्राला काही काम होते. मी सोबत होतो. नागपूरला सगळीकडे सिमेंटचे रस्ते बनविण्याचे काम चालू आहे. त्याला जेथे जायचे तेथे गाडी जात नव्हती म्हणून त्याने चौकातच बाजूला गाडी लावली. त्याने दहा मिनिटांत येतो म्हटल्यामुळे मी गाडीतच बसून होतो.

           सहजच आजूबाजूला पाहू लागलो. दुकानांमध्ये हल्ली शुकशुकाटच असतो. नोटबंदीचा परिणाम असावा. मात्र पतंजलीच्या दुकानात ब-यापैकी गर्दी होती. एका जोडप्याने आपल्या तीन-चार वर्षांच्या मुलीला बिस्कीटचा पुडा दिला होता. ती बिस्कीट खात खात बाहेर आली. फुटपाथच्या कडेला कोणा मजुराची दोन लहान मुले खेळत होती. ती मुले सुद्धा तीन आणि पाच-सहा वर्षांची असावीत. लहान तीन वर्षाचा मुलगा शेजारच्या हॉटेलकडे बोट दाखवून मोठ्या मुलाला काहीतरी सांगत होता. मोठ्या मुलाने त्याला धपाटा घातला. तो भोकाड पसरून रडायला लागला.

                  बिस्किट खाणा-या मुलीचे त्याच्याकडे लक्ष गेले. ती बराच वेळ त्या दोघांकडे पाहत होती. तिने दुकानाकडे नजर टाकून आपल्या आईवडिलांकडे पाहिले. मग ती खाली उतरून त्या मुलांकडे आली. तिने त्या रडणा-या मुलाला एक बिस्किट दिले. त्याने झटक्यात ते हिसकून तोंडात टाकले. ती मुलगी गोड हसली. दोन्ही मुलेसुद्धा हसू लागली. तिने आता मोठ्या मुलाला सुद्धा एक बिस्कीट दिले. धाकट्याला आणखी एक दिले. तिघेही हसत हसत बिस्किटे खाऊ लागली.

                हे निर्व्याज, निरागस हास्य पाहून माझ्याही चर्येवर हास्य फुलले. मी कौतुकाने त्यांच्याकडे पाहत होतो तेवढ्यात त्या मुलीची आई तरातरा आली आणि तिने तिच्या पाठीत एक धपाटा घातला. तिचा हात धरून तिला दुकानाकडेे नेले. ती काय बोलत होती हे मला ऐकू आले नाही.

                 एवढ्यात त्या दोन मुलांची आईही तेथे आली. मोठ्या मुलाने तिला काहीतरी सांगितले. त्याबरोबर तिनेही धाकट्याच्या पाठीत धपाटा घातला. मोठ्याने त्या मुलीकडे संकेत केला. तिच्याकडे पाहत त्या बाईने धाकट्याला पोटाशी घेतले.

                 गाडीचे काच बंद असल्यामुळे मला कोणाचेच बोलणे कळले नाही. पण......
मनात विचारांनी गर्दी केली.  आपण आपल्या मुलांवर संस्कार करतो. त्यांनी ते पाळावे याकडे कसोशीने लक्ष देतो. मग अशा प्रसंगाकडे पाहण्याचा आपला दृष्टिकोन कसा असावा...

                 त्या दोन्ही आयांनी कोणता निकष लावला असेल या प्रसंगाकडे बघण्याचा ?

                                        ***  सुरेश इंगोले  ***

Friday 6 January 2017

***  नागपूरचा सी.ए.रोड नेहमीच गजबजलेला असतो. त्यातही संध्याकाळची वेळ म्हणजे लगीनघाई...ऑफिस सुटलेले लोक, क्लास सुटलेली मुले-मुली, ट्रॅफिक सिग्नलवर पुढे घुसण्याची घाई....उगाच या रस्त्याने आलो ही खंत निर्माण करणारी स्थिती...
            प्रत्येक सिग्नलला थांबावे लागल्याने चिडचिड झाली होती. अग्रसेन चौकातून मी गाडी पाचपावलीकडे वळवली. आता रस्त्याला सिग्नल नसल्यामुळे..किंवा बंद असल्यामुळे गर्दी वाढली. कशीबशी वाट काढत पुढे जात असताना सायकलवर तो दिसला.
              सायकलच्या कॅरिअरवर बसलेला सात-आठ वर्षांचा मुलगा. पस्तिशीतला हडकुळा, परिस्थितीने गांजलेला माणूस नेट लावून पॅडल मारीत होता व तो मुलगा कावराबावरा होऊन, घाबरून मागे माझ्या गाडीकडे पाहत होता. गाडी आत्ता धडकेल व आपण गाडीखाली येऊ ही मूर्तिमंत भीती त्याच्या चेह-यावर स्पष्ट दिसत होती.......

             ..... मला एकाएकी माझे बालपण आठवले. हाच प्रसंग थोड्याफार फरकाने तेव्हा घडला होता. मी सात-आठ वर्षांचाच असेल. वर्धेला मोठ्या मामांसोबत सायकलने निघालो होतो. बोरगाव - देवळीकडे जाणा-या पुलावर नेहमीच गर्दी असते.  पुलावर सायकल आल्यावर मामा नेट लावून पॅडल मारू लागला. सायकल कशीबशी वर सरकू लागली. तेवढ्यात मागून एक कार आली. मी दचकलो. ती आता सायकलला धडकणार म्हणून मी जाम घाबरलो. 'मामा..गाडी...मामा...गाडी..' असे ओरडू लागलो.
मामाचा श्वास फुलला होता. तो उतरू शकत नव्हता. तेवढे अंतर पार करणे गरजेचे होते. कारचा हॉर्न वाजू  लागला. ...आणि आता खिडकीतून डोके बाहेर काढून त्याने शिव्या द्यायला सुरवात केली.
  " दिखता नही क्या पीछेसे कार आ रही है... अपन फटीचर सायकल हटा..नही तो ठोक दूँगा ** "
मला कार धडकण्याची भीती तर होतीच पण कारवाल्याचा माजोरीपणा, सायकलवाल्याला क्षुद्र लेखण्याची वृत्ती ही त्याही वयात मनात खोलवर रुजली होती.....

     ......   माझ्या कारसमोरच्या सायकलवरील त्या मुलाच्या चर्येवरील ती भीती  भूतकाळ आठवून गेली. मी त्या मुलाकडे हसून पाहिले. नजरेने त्याला आश्वस्त केले. त्याच्या सायकलमागे माझी कार हळूहळू जाऊ लागली. आता गर्दी संपली होती. सायकलने वेग घेतला होता. मी बाजूने कार पुढे घेऊ शकत होतो. पण अजूनही मी मुद्दाम कार सायकलमागेच ठेवली होती.
                 तो मुलगा आता हसत होता. आपल्या सायकलने कारला जिंकल्याचा आनंद त्याच्या चर्येवर फुलला होता. पुढच्या वळणावर ती सायकल वळली. त्या मुलाने मागे वळून पाहिले. मी हात हलवला तसा त्यानेही गोड हसून हात हलवला.

                               ***   सुरेश इंगोले  ***